Persatuan Perdagangan Bebas Eropah (EFTA) berdiri sebagai contoh menarik kerjasama ekonomi dan politik pasca Perang Dunia II. Model liberalisasi perdagangan yang penting, EFTA telah mempengaruhi persekitaran sosio-ekonomi Eropah, mengemudi arus politik, dan memainkan peranan yang sering kurang digunakan dalam membentuk landskap Eropah yang kita ketahui hari ini.
Sejarah EFTA
Kejadian
EFTA ditubuhkan pada 4 Januari 1960, dengan menandatangani Konvensyen Stockholm. Tujuh anggota pengasas itu ialah Austria, Denmark, Norway, Portugal, Sweden, Switzerland dan United Kingdom. Pembentukan ini adalah tindak balas langsung terhadap penciptaan Komuniti Ekonomi Eropah (EEC), yang kemudiannya dikenali sebagai Kesatuan Eropah (EU), yang mana tujuh negara ini pada mulanya tidak bergabung kerana kebimbangan kedaulatan dan struktur ekonomi yang unik.
Evolusi
Selama bertahun-tahun, komposisi EFTA telah berubah dengan ketara. Denmark dan UK akhirnya menyertai EEC pada tahun 1973, diikuti oleh Portugal pada tahun 1986 dan Austria, Finland, dan Sweden pada tahun 1995. Perubahan ini meninggalkan empat negara berikut sebagai ahli EFTA yang tinggal dan semasa:
Apabila landskap Eropah berubah dengan pengembangan EU, EFTA menyesuaikan diri. Pada tahun 1992, ia melaksanakan Perjanjian Kawasan Ekonomi Eropah (EEA) dengan kerjasama EU. Perjanjian ini membenarkan ahli EFTA, kecuali Switzerland, untuk mengambil bahagian dalam Pasaran Tunggal EU tanpa menjadi ahli EU.
Tujuan EFTA
EFTA telah direka dengan mempertimbangkan objektif berikut:
[1] Menggalakkan Perdagangan Bebas
Matlamat utama EFTA adalah untuk mewujudkan perdagangan bebas di kalangan negara anggotanya dan menyokong pertumbuhan ekonomi mereka. Ia menghapuskan duti kastam ke atas produk perindustrian, dan seterusnya, ahli-ahli mengalami lonjakan yang ketara dalam perdagangan dua hala.
[2] Menyediakan Alternatif kepada EEC
EFTA menyediakan alternatif bagi negara-negara Eropah yang ingin mengambil bahagian dalam kawasan perdagangan bebas tanpa melakukan integrasi politik EEC yang lebih mendalam. Struktur ini membolehkan negara-negara ini mengekalkan kedaulatan negara yang lebih besar sementara masih meraih manfaat kerjasama ekonomi.
[3] Meningkatkan Hubungan Perdagangan Global
Di samping mempromosikan perdagangan serantau, EFTA bertujuan untuk meningkatkan hubungan perdagangan global. Ia telah merundingkan banyak perjanjian perdagangan bebas (FTA) dan pengisytiharan mengenai kerjasama dengan negara-negara di luar EU, meluaskan ufuk ekonomi anggotanya.
Kesan EFTA
EFTA telah mempunyai pelbagai kesan, baik dalam keahliannya dan seterusnya:
[A] Pertumbuhan Ekonomi dan Kemakmuran
EFTA sudah pasti telah memupuk pertumbuhan ekonomi di kalangan negara anggotanya. Dengan menghapuskan halangan perdagangan dan menggalakkan kerjasama ekonomi, ia telah memudahkan pengembangan ekonomi dan kemakmuran.
[B] Pengaruh EU
Kewujudan EFTA telah mempengaruhi evolusi EU dengan ketara. Model yang disediakan oleh EFTA memberi inspirasi kepada beberapa aspek struktur EU, terutamanya dalam mengimbangi integrasi ekonomi dengan kedaulatan negara. Penyertaan ahli EFTA ke EU dari masa ke masa juga menyumbang kepada pembesaran EU dan peningkatan kepelbagaian.
[C] Dinamik Perdagangan Global
Pada skala global, EFTA telah mempengaruhi dinamik perdagangan dengan ketara. Banyak FTAnya telah mewujudkan hubungan dengan negara-negara dan wilayah di seluruh dunia, mempromosikan globalisasi dan menjadikan EFTA sebagai pemain utama dalam ekonomi global.
[D] Kesan Sosial dan Politik
Di luar ekonomi, EFTA juga mempunyai kesan sosial dan politik. Dasar bersama dan matlamat yang sama telah memupuk perpaduan sosial di kalangan negara anggota dan mengukuhkan hubungan politik mereka. Ia juga telah mempengaruhi struktur penggubalan dasar dan tadbir urus dalam negara anggotanya.
Bagaimanakah ETIAS memberi kesan kepada negara-negara EFTA?
Sistem Maklumat dan Kebenaran Perjalanan Eropah (ETIAS) adalah sistem pengecualian visa yang dilaksanakan oleh Kesatuan Eropah (EU) untuk mengukuhkan keselamatan perjalanan ke Kawasan Schengen. Ia dirancang untuk beroperasi pada akhir 2025. ETIAS bertujuan untuk mengenal pasti sebarang potensi risiko keselamatan atau penghijrahan yang berkaitan dengan pelancong tanpa visa yang memasuki Zon Schengen, dan ia akan terpakai kepada warganegara dari lebih 60 negara-negara yang kini boleh melakukan perjalanan ke Zon Schengen EU tanpa visa.
EFTA merangkumi empat negara anggota: Iceland, Liechtenstein, Norway, dan Switzerland. Semua negara EFTA, kecuali Switzerland, adalah sebahagian daripada Perjanjian Schengen, yang menghapuskan kawalan pasport di sempadan antara negara-negara peserta. Oleh itu, ETIAS akan memberi kesan kepada ahli EFTA yang merupakan sebahagian daripada Kawasan Schengen.
Bagi ketiga-tiga negara EFTA yang merupakan sebahagian daripada Zon Schengen (Iceland, Liechtenstein, dan Norway), rakyat mereka akan terus menikmati kebebasan bergerak di Kawasan Schengen dan tidak memerlukan ETIAS untuk pergi ke negara-negara Schengen yang lain. Bagi Switzerland, walaupun ia bukan sebahagian daripada EU atau EEA, ia mempunyai banyak perjanjian dua hala dengan EU dan merupakan sebahagian daripada Kawasan Schengen. Oleh itu, warganegara Switzerland juga tidak memerlukan ETIAS untuk perjalanan intra-Schengen.
Walau bagaimanapun, pelancong dari negara-negara bukan Schengen, bukan EU yang melawat negara-negara EFTA dalam Zon Schengen perlu mematuhi keperluan ETIAS. Ini menunjukkan bahawa negara-negara EFTA ini akan mendapat manfaat daripada pemeriksaan keselamatan yang dipertingkatkan yang dilakukan melalui ETIAS.
Oleh itu, walaupun EFTA sebagai organisasi tidak memberi kesan langsung kepada ETIAS, penglibatan negara-negara EFTA di Zon Schengen bermaksud bahawa ETIAS mempengaruhi bagaimana rakyat negara-negara bukan Schengen, bukan EU, seperti Amerika Syarikat dan Kanada pergi ke negara-negara EFTA dalam Zon Schengen. ETIAS direka untuk meningkatkan keselamatan keseluruhan Kawasan Schengen, yang secara tidak langsung memberi manfaat kepada negara-negara EFTA yang merupakan sebahagian daripadanya dengan meningkatkan persekitaran keselamatan mereka.
Kesimpulan
Persatuan Perdagangan Bebas Eropah, walaupun sering dibayangi oleh Kesatuan Eropah yang lebih besar dan lebih bersepadu secara politik, telah memainkan peranan penting dalam membentuk pasca Perang Dunia II Eropah. Sebagai sebuah organisasi yang dinamik dan boleh disesuaikan, ia telah memupuk pertumbuhan ekonomi dan pembangunan untuk ahli-ahlinya sambil memberi pengaruh yang lebih luas terhadap dinamik perdagangan global. Walaupun perubahannya selama bertahun-tahun, EFTA terus memegang tempat yang penting dalam landskap ekonomi Eropah dan global. Melalui evolusi yang berterusan, ia terus menyerlahkan kaitan liberalisasi perdagangan dan kerjasama ekonomi yang berkekalan di dunia kita yang semakin saling berkaitan.